Minivarkens-Woordenboek

van Aanbiddelijk tot Zwijnenstal

Letter T

© Dafne Westerhof/Het Beloofde Varkensland

TAKE THIS

Zie aanvallen – agressie – Miss Piggy/Muppetshow

TAM

Je ziet het vaak op Marktplaats staan. De biggetjes zijn al tam. Of handtam. Ik vraag me altijd af wat daar precies mee bedoeld wordt. Tam in de zin van: niet schuw meer? Tam in de zin van: aan mensen gewend? Tam in de zin van: al klaar voor de kattenbak?
Dit zegt Wikipedia: Het tam maken van het dier. Het dier moet afhankelijk worden van de mens en een band met hem ontwikkelen. De dieren worden afhankelijk gemaakt door ze te bieden wat ze het meest nodig hebben: voedsel en bescherming. Precies! Mijn bedenkingen komen daar dus vandaan. Het dier moet afhankelijk gemaakt worden van de mens door middel van voedsel. Juist bij (mini)varkens is dat niet wenselijk. Ze verliezen er alle eigenheid mee. De rest van hun leven blijven ze om lekkers zeuren en van eigenzinnige persoonlijkheden veranderen ze in behoeftige sneue dieren. Oppassen dus met ze op die manier tam maken. Het kan ook anders. Met veel geduld en empathie. Eerlijker en effectiever.
Zie aanhankelijk – afhankelijk

TANDEN

Informatie via Varkensnet: Hoe ontwikkelt het gebit van een varken zich? Het melkgebit van een varken bestaat uit 28 tanden en het blijvend gebit uit 44 tanden. Op een leeftijd van circa 22 maanden is het gebit compleet. Varkens hebben vier soorten tanden.

1. Snijtanden (Incisors). Zoals de naam al zegt, dienen snijtanden om voedsel af te snijden tijdens het kauwen.
2. Hoektanden (Canines).De hoektand is het deel van het dierlijke gebit dat grip op het voedsel geeft en ook als wapen kan worden gebruikt. De tand is daarom puntig van vorm.
3. Valse kiezen (Premolars) De valse kiezen bevinden zich direct achter de hoektand. Ze zijn kleiner dan de echte kiezen. De valse kiezen hebben in voorachterwaartse richting een enkelvoudige knobbelstructuur. De functie is het vermalen van het voedsel, meestal door roterende bewegingen. De functie is het vermalen van het voedsel, meestal door roterende bewegingen.
4. Echte kiezen (Molars). De echte kiezen zijn tanden in de achterste delen van de mond, achter de valse kiezen. Zij hebben in voorachterwaartse richting een dubbele knobbelstructuur. De functie is het vermalen van het voedsel, meestal door roterende bewegingen
Zie slagtanden

TANDENKNARSEN

Tandenknarsen bij minivarkens kan verschillende betekenissen hebben. Het is in ieder geval een uiting van onbehagen. Irritatie over iets, maar ook pijn of ander ongemak. Mogelijk iets aan het gebit? Observeeer vaak en zorgvuldig zodat je een patroon kunt ontdekken en indien nodig de dierenarts kunt inschakelen.

TANDARTS

Er bestaan geen speciale tandartsen voor minivarkens zoals bij paarden. Van horen zeggen: Een ingeschakelde dierenarts zei dat er niks te doen was aan de kaakontsteking van een minivarken. Lees: hij wist niet hoe hij het narcotiseren moest. Het beestje overleed uiteindelijk. Aan de gruwelijke pijn die het geleden moet hebben, wil je niet eens dénken. Dierenarts Peter Klaver is tevens een goede minivarkens-tandarts. Hij komt aan huis en behandelt uitsluitend onder narcose en neemt dan meteen de hoefjes ook mee of chippen (handig, want toch al onder narcose), ontwormen, en wat er dan nog meer nodig is.

TEACUP BIGGETJE

De fantasienaam teacup biggetje komt uit Engeland, waar ze al een tijd hysterisch bezig zijn om de kleinste big ever te fokken. Een varkentje zo klein, dat het in een theekopje past. Dat kan natuurlijk geen enkel biggetje, maar Engelsen kennen een traditie van oversized theekoppen (Alice in Wonderland). In werkelijkheid zitten die zogenaaamde teacupbiggetjes in een theekop met een doorsnee van een halve meter maar op de foto lijkt dat net echt. Sommige Nederlandse fokkers hebben die hysterie overgenomen en schermen met hun biggen van Engels bloed. Andere fokkers hekelen juist dat Engels bloed en claimen dat hun eigen kweek nog veel kleiner blijft. Hoe zou het dan toch komen dat Het Beloofde Varkensland wordt overspoeld met opnameverzoeken omdat juist deze biggen uitgegroeid zijn tot reuzen?

TEAM

Het Bofkontteam bestaat uit zo’n 10 – 15 vrijwilligers. In wisselende samenstellingen. Voor het dagelijkse werk op Het Beloofde Varkensland. En op zondag is het topdrukte. Dan is het workshopdag en moet alles er aantrekkelijk uitzien. Vrije varkens en vrije koeien is het mooiste wat er is. Maar dat betekent ook dat iedere varkensvijg en koeienvlaai achter hun gat moet worden opgeruimd. Om van het stallen uitmesten nog maar niet eens te spreken. En dat is veel werk. Heeeel veel werk 🙂

TEGENSTRIJDIG

Een minivarkentje gaat vroeg of laat je leven ontregelen. Als baby is alles nog rozengeur en manenschijn tot hun eigenheid tot volle bloei komt, de problemen zich op gaan stapelen en je er slapeloze nachten van krijgt. Reken maar vast op een vat vol tegenstrijdige gevoelens. Want jij was toch degene die nooit een dier uit huis zou plaatsen?

TELEURSTELLING

Minivarkens in huis staan garant voor teleurstellingen. Lees de site minivarkens.nl er maar op na met alle vragen, klachten, teleurstellingen en drama’s van de spijtoptanten. Heel leerzaam. Een echte eye-opener.
Zie minivarkens.nl

TEMPERAMENT

Zie fel – kort lontje

TEMPERATUREN

De temperatuur van een gezond minivarkensbiggetje zal tot en met de derde maand ergens tussen de 39 een 39,5 liggen. Bij volwassen (mini)varkens 38, 38,5. Hoe temperatuur je minivarkens? Zorg dat ze helemaal ontspannen zijn en dat de omgeving rustig is. Neem de tijd, want iedere vorm van spanning, haast of onrust pikken ze op. Smeer de punt van de thermometer in met wat vaseline of boter. Kriebel zachtje rond de anus van je minvarkentje. Sommigen vinden dat heerlijk. Breng de thermometer beheerst naar binnen. Terwijl je wat op geruststellende toon tegen ze praat wacht je op het piepje. Klaar. Bij ondertemperatuur of koorts meteen de dierenarts raadplegen.
Zie dierenarts

TERREIN

Het terrein van minivarkens moet ze wat te bieden hebben. Spanning & sensatie! Voor minder doet een zelfbewust minivarken het niet. Bomen, onduidelijke bosjes, struiken, takken, bochten, bulten, dalen, een schuurtje, water, modder, spannende hoeken en gaten, afdakjes, schaduw, zon, noem het allemaal maar op. Uitdagingen! Er moet wat te ontdekken, onderzoeken en rond te rommelen zijn. En deels verhard om hun hoefjes af te kunnen slijten. Zo krijg je gelukkige minivarkens.
Zie grond – modder – scharrelen

TERRITORIUM

Minivarkens zijn sterk terriotoriumgericht. Ze blijven het liefst hun hele leven op één vertrouwde plek.

TERRORIST

Het schattige kleine microbiggetje kan uitgroeien tot een ware huisterrorist omdat het met zijn aard niet uit de voeten kan in huis.

TERUGKOMPRIK

Na de behandeling onder narcose of operatie moet er in de meeste gevallen zo snel mogelijk een terugkomprik gegeven worden om het minivarken uit de narcose te halen. Er zijn mij gevallen bekend dat dit niet gebeurde en het betreffende minivarkentje niet meer uit de narcose ontwaakte. Vraag je dierenarts daarnaar.
Zie castratie – verdoving

TEUN

Het allereerste hangbuikzwijn dat we voor iemand vervoerden. Heel lang geleden. Arie Bombarie, toen nog een babygansje, was ook mee. Teun bleek een gigantisch obese varken te zijn. De eigenaar wilde er van af, waarom, waarschijnlijk omdat er aan Teun niet zoveel meer te beleven viel. De plaatselijke dierenarts was besteld. Teun moest onder narcose, want uit zichzelf kon en wilde hij geen stap verzetten. Dat werd een drama. Teun was veel te dik om onder narcose te krijgen, d.w.z. de dierenarts had eigenlijk geen idee hoe hij dat moest doen. Het werd een geploeter van jewelste met een gillende Teun in de achtertuin, een wanhopige dierenarts die het allemaal niet meer wist en een aandoenlijk Arie Bombarietje die nog in de fase zat van-mij-overal-op-de-voet-volgen. Wonder boven wonder, maar via een brancard en een kruiwagen lag Teun dan toch eindelijk in het busje. En toen de lange reis naar het oosten van het land, want daar moest hij heen naar een paardenstal. Arme Teun. Hij wilde niet. Maar hij moest eruit, want ik moest dat hele eind nog terug karren, midden in de nacht met Arie Bombarie op mijn schoot. Wat wordt die arme minivarkens toch een hoop ellende aangedaan. Op een gegeven moment moeten ze altijd weer ophoepelen. Te oud, te dik, niet leuk meer. Weg ermee. Het is al meer dan 15 jaar geleden, maar helaas blijven dit soort gebeurtenissen me altijd bij als de dag van gisteren.

THEO & WIM – Zomer 2005

Twee gedumpte hangbuikzwijnen. Deze klus begon op donderdag 14 juli 2005 en werd volbracht op zaterdag 16 juli. Gelukkig was er een rijksambtenaar die zich het lot van deze zwijntjes aantrok. Hij belde me op, van streek door deze rotstreek; hem wachtte de schone taak deze dieren af te schieten. Hij had de gedumpte zwijntjes ‘s ochtends vroeg aangetroffen op een akker en wat moest hij nou in godsnaam?

We zijn onmiddellijk naar Bennekom gereden om polshoogte te nemen. De ambtenaar en zijn collega dachten dat de zwijntjes meteen mee de auto in konden. Groot misverstand. Gedumpte hangbuikzwijntjes zijn ongeleide projectielen. Alleen met een slimme strategie, eindeloos geduld en een verdovingspijl te vangen.

Toen we de akker opliepen zagen we er eentje liggen, in de verte, langs de slootkant. De andere was in geen velden of wegen te bekennen. Tot er er een wild blaffend zwart projectiel langs ons heen schoot en we het nakijken hadden. Het zwijntje bij de slootkant barstte van de honger en dorst. Eerst naar het dorp gereden en voer ingeslagen. 25 kilo graan, zeugenbrokjes, appels en een meloen. Bij een boer een bak geregeld voor water. Geen overbodige luxe in die bloedhete zon. We lieten eten en drinken achter op de akker en zijn weggegaan. Het enige zinvolle was terugkomen met Peter Klaver en zijn verdovingspijlen.

Dokter Peter kon pas op zaterdag. Maar vrijdag reden we evengoed weer naar Bennekom om water te verversen en nieuw voer te geven. We reden er met twee auto’s heen. De Blije Beesten Bus zouden we die nacht op de akker laten staan. Konden de zwijntjes wennen aan een vaste voerplek achter het busje en zou Peter ze zaterdag makkelijker kunnen darten. Met de Varkensvolvo terug naar Het Beloofde Varkensland. Zo was het plan. Maar het liep allemaal heel anders…

Toen we halverwege waren op weg naar Bennekom, werd ik in de auto gebeld door de opzichter van Staatsbosbeheer. “Crisis! Een van de twee zwijnen is een boerenerf opgestormd, erg agressief en de boer wil hem NU doodschieten. Wil je zo snel mogelijk met die boer bellen?” Ik bezwoer de boer niks te doen tot we er waren. Het zwijn bleek in een sloot te liggen. “Niks doen, lekker laten liggen!” riep ik, “we zijn er zo.”

Vol gas er op af en meteen met Peter gebeld. Die stond ergens te opereren. “Hier is het telefoonnummer van een collegadierenarts van Ouwehands Dierenpark. “Bel hem, hij kan ook darten!” Bij de akker aangekomen stond er een fotograaf van de Telegraaf te wachten. O jee dat was waar ook. Dat kwam nu helemaal niet uit.
(sindsdien heb ik nooit meer pers toegelaten bij een vangactie van gedumpte zwijntjes).

Maar afspraak was afspraak. Dus reden we
naar de plek waar de zwijntjes de dag ervoor nog gegeten hadden. Daar aangekomen zag ik onmiddellijk waar het misgegaan was. De akker was die ochtend gemaaid! Geen wonder. Het woeste zwijn was in paniek geraakt. Herrie! Mensen! Een kaal veld! Help! En hij had opnieuw de benen genomen. Het andere varken lag gelukkig nog op dezelfde plek bij de sloot. De fotograaf kon zijn werk doen.

Daarna naar de boerderij en de sloot waar ‘de woeste’ in zou liggen. Inmiddels was Ouwehands’ dierenarts Jan Bos ook gearriveerd. De verdoving met de pijl zou hooguit een half uur werken, vertelde hij. En dan? Wat moesten we dan met dat verdoofde beest doen? We besloten om hem dan in de Blije Beesten Bus te hijsen en hem daarin te laten overnachten op de akker. Maar waar was ie eigenlijk?

Inmiddels was het halve dorp uitgelopen. Een woest zwijn darten, dat wilden ze wel eens meemaken. Ineens zagen we hem. Op z’n buik in een halfvolle sloot. Dreigende blik. Zwart en woest. Enorme slagtanden. Daar waren de slagtanden van Maximiliaan melktandjes bij…

Ik informeerde eens bij de omstanders of iemand hem in actie had gezien en hoe die agressie zich gemanifesteeerd had. Uit de verhalen maakte ik op dat hij luid blaffend voorbij gerend was. “Maar dat is geen agressie, dat is angst!” Weer een van vele misverstanden over varkens. Dat dier was nog banger voor de mensen dan zij voor hem.

Het darten ging perfect. En met die pijl in zijn rug vloog hij er vandoor. Na 15 minuten was hij nog niet door zijn hoeven heen. Hij vocht als een bezetene om dat te voorkomen. Een heel eind verderop bleef hij eindelijk liggen. Met 4 man sterk hebben we het tegenstribbelende, worstelende zwijn het busje ingekregen. Daar bleef hij doorbonken. Nog eens 2 x bijgespoten.

En toen? Dokter Peter belde. Hij wilde niet wachten tot zaterdag en zou meteen komen. Om 20.00 uur was ie er. Het woeste zwijn verder onder narcose gebracht. Er volgde een castratie midden op die akker achterin De Blije Beesten Bus. Toen het te donker werd, bracht het licht van de Volvo koplampen uitkomst. Gechipt, hoefjes bijgeknipt, en een stuk van die vervaarlijke slagtanden afgezaagd. Daarna nummer 2. Gedart en achter in de Varkensvolvo gehesen. Die bleek al een borg. Hoefjes. Tanden nagekeken. In het stikdonker de geleende waterbak naar de boer teruggebracht en eindelijk terug naar Het Beloofde Varkensland.

Dennis met de Woeste in de bus en ik met het andere zwijn in de Volvo. Onderweg heen en weer gebeld en overlegd waar ik ze eigenlijk moest huisvesten. Op Het Beloofde Varkensland als een gek gewerkt om een onderkomen voor ze te maken. Om 4 uur ‘s nachts in bed gevallen. Kon niet slapen. Weer twee varkens erbij. Niet de bedoeling. Maar had ik ze dan moeten laten verrekken? Een verdomd duur avondje trouwens. Twee dierenartsen aan ‘t werk tot in de kleine uurtjes. Moest ik het probleem oplossen van iemand anders, die zijn zwijnen had gedumpt?

Hoe dan ook, de volgende dag was ik zo blij te zien dat ze het avontuur overleefd hadden. De Woeste extreem schuw en bang. Vermoedelijk een fokbeer geweest. Hem heb ik Theo genoemd. De andere, veel rustiger, maar die beslist niet aangeraakt wilde worden, Wim. Vernoemd naar de twee opzichters, die zich het lot van deze dieren aantrokken. Theo & Wim. Varkens met een naam. Daar begint het mee. Met een naam. En dan ga je om ze geven…

TOCHT

Tocht is funest voor ieder dier. Zorg dat je minivarkentje er altijd droog en tochtvrij bij ligt. Kieren en gaten in oude schuurtjes kun je heel effectief dichtstoppen met plukken stro. Goed aanduwen.
Zie huisvesting – stro

TOELATINGSEXAMEN

Kun je alles van (mini)varkens accepteren? Weet je waar je aan begint? Kaalgeroste weilanden, kapotte hekken, doorgeknaagde boompjes, rommel, rotzooi, omver gegooide prullenbakken? Doorgeploegde vuilnisbakken? Ja? Dan weet je ook dat minivarkens never nooit als huisdier zullen aarden. Ben je bereid om vooraf een paar maanden stage te lopen bij een buitenvarkensboer of farmsanctuary met verschillende soorten varkensrassen in de opvang? Kun je tegen vies en vuil? Ben je handig genoeg om altijd alles weer te kunnen repareren? En hou je dat allemaal minstens 10 jaar vol? Het toelatingsexamen voor varkenshoeder kun je beter vergelijken met een ontgroening. Dan valt de rest daarna altijd mee. Altijd ja. Behalve bij varkens. Varkens blijven je op de proef stellen. Met varkens never a dull moment.
Zie bieden – diploma – ruig

TOEWIJDING

Minivarkens doen alles met toewijding. Eten, slapen, een slaapnest bouwen, wroeten, zoelen, een modderbad maken, zich overgeven aan een massage, iets slopen, hun zin doordrijven, etc. Alles met 100% concentratie en volkomen in het hier en nu. Minivarkens willen houden en verzorgen vraagt van onze kant ook 100% toewijding. En niet opgeven als het lastig of moeilijk wordt. Want dat gaat het geheid worden. Minivarkens zijn alleen geschikt voor mensen die aantoonbaar al veel tegenslagen in hun leven hebben overwonnen en desonanks altijd doorgezet hebben. Wat er ook gebeurde.
Zie lastig

TONG

(Mini)varkens hebben 15.000 smaakpapillen op hun tong. Iets anders is dat sommige (mini)varkentjes hun tong permanent uit de mond hebben hangen. Op Het Beloofde Varkensland had Bonestaakje dat ook (niet zijnde een minivarken). Als biggetje al, op hoge leeftijd nog steeds. Wel hebben mensen mij foto’s gestuurd van een minivarkentje met zo’n buitenboord-tongetje. Kan verder geen kwaad.
Zie smaak – smaakpapillen

TOOM

Het nest biggetjes van een minivarken heet een toom. De toom kan varieren van 5 tot en met 12 biggetjes. De biggetjes kunnen verschillende kleurslagen hebben. Roze, bont, zwart, gestreept zoals bij de wilde zwijntjes. Maar die streepjes verdwijnen altijd weer na een paar maanden.

TRAINEN

Zie kunstjes leren – opvoeden – tuigje

TRAUMA

Op Het Beloofde Varkensland hebben we in de loop der jaren veel extreem angstige minivarkens op ons dak gekregen. Een logisch gevolg van hun verleden. Maar bij Maximiliaan, Theo, Zeeuws Meisje en Brody konden we spreken van zware trauma’s, waar de honden geen brood van lustten. Toch is het gelukt ze met TLC (Tender, Love & Care) allemaal vertrouwen te geven. Sommigen vertrouwen terúg te geven (in mensen en andere dieren), anderen voor het eerst van hun leven vertrouwen te géven. Dat is mijn specialisatie binnen Het Beloofde Varkensland. Maar ik heb daarbij veel steun gehad aan de andere varkens. Met name van de roze lummels. Zoals Brutus de steun & toeverlaat werd van Theo en Lamme Zus zich ontfermde over Zeeuws Meisje. Weergaloos.
Zie Brody – Theo – Zeeuws Meisje

TUIGJE

Bij een minivarken loopt de romp over in nek en kopje. Er is geen sprake van een hals. Een riempje om de nek blijft niet zitten, dat glijdt er over het kopje zo weer af. Dan blijft het tuigje over dat ook onder de voorpootjes doorloopt. Maar doe maar niet. Daar komen angstige, gestresste varkentjes van.
Zie fixeren – prooidier – trainen – wandelen

TUIN

Als je op je mooie, duur aangelegde, tuin gesteld bent, moet je nooit aan minivarkens beginnen. En ook niet als ze alles wel aan gort mogen wroeten, maar die oppervlakte niet minimaal 500 vierkante meter is.
Zie terrein – territorium

TUMOR

Zie kanker – scan

TUSSENDOORTJES

Niet geven. Nooit aan beginnen. Gewoon niet doen. Je verpest ze voor het leven met alle gevolgen van dien. Leuke minivarkens hebben én houden vereist ijzeren discipline van de varkenshoeders.
Zie discipline – eten – voeren

TUTTEN

Als je wilt tutten met tuigjes en kleertjes (het komt voor!) kun je beter een barbiepop aanschaffen. Minivarkens zijn geen poppen of knuffels van Bart Smit. Minivarkens zijn beesten!
Zie agressie – frustratie – rouwdouwer

© Dafne Westerhof/Het Beloofde Varkensland