Minivarkens-Woordenboek

van Aanbiddelijk tot Zwijnenstal

Letter O

© Dafne Westerhof/Het Beloofde Varkensland

OBESITAS

Er sterven helaas meer minivarkens aan vetzucht dan van ouderdom.
Zie eten – make-over – morbide obesitas – voeren – vetzucht

OBSERVEREN

Minivarkens leer je pas goed kennen door ze te observeren in interactie met andere minivarkens. Zo krijg je een goed beeld van hun natuurlijke gedrag. Neem daar de tijd voor. Observeer zonder zelf een rol te willen spelen in hun interactie. Dus niet roepen, aaien, voeren of wat dan ook. Helemaal niks. Alleen je ogen en je oren de kost geven.
Zie aandacht

OBSTIPATIE

Een minivarken dat niet lekker kan poepen zal er lang over doen met als resultaat harde droge keutels. Vergelijkbaar met schapenkeutels. Vooral dikke oude varkens krijgen daar last van. Doe iedere dag een scheut olie door het voer. Zonnebleom, rijsteolie, olijfolie, alles is goed.
Zie ontlasting

OGEN

Alle (mini)varkens hebben van nature slechte ogen. Vanuit de natuur gezien hebben ze die ook niet echt nodig. Wilde zwijnen doen alles op reuk en gehoor. Hun ogen zijn klein zodat ze minder kwetsbaar zijn als ze zich een weg moeten boren door dicht struweel en struikgewas met scherpe doorns. Met hun slecht ontwikkelde oogjes zien (mini)varkens wel schimmen.
Zie zintuigen

OLIE

Zie obstipatie – huid

OMHEINING

Zie afrastering

OMHOOG

Een (mini)varken kan vanwege de lichaamsbouw (romp loopt over in nek) niet omhoog kijken. Ooit gooide ik eens een klokhuis vanuit een zolderrraam naar beneden voor de varkens. Eens maar nooit weer. De varkens schrokken zich zowat een hartverzakking. Ze hadden het gevaar letterlijk niet zien aankomen.
Zie nek

OMNIVOOR

Minivarkens zijn omnivoren. Ze eten zowel plantaardig voedsel als vlees. Toch is vlees sterk af te raden in verband met de besmettelijke varkenspest. Het is om die reden zelfs wettelijk verboden om varkens vlees of vleesresten te voeren.
Zie swill – varkenspest – voeren

OMWOELEN

Al roept de fokker nog zo hard dat minivarkentjes niet wroeten… Omwoelen en wroeten hoort bij ieder (mini)varken als eb bij vloed.
Zie aarde – gras – grasveld – grond – wroeten

OMTURNEN

Zie opvoeden

ONAFHANKELIJK

Zie autonoom

ONBEGREPEN

Zie complex

ONDERZOEKEN

Minivarkens zullen hun omgeving altijd voortdurend onderzoeken. Ze zijn heel bedrijvig. Of ze liggen. Of ze slapen. Daar zit niks tussen. Er moet dus wel altijd iets te onderzoeken zijn. Een te klein leefoppervlak of saaie omgeving is niet uitdagend genoeg. Uit verveling zullen ze dan de hele dag slapen, omdat er niks anders te doen is. In huis wordt ook altijd alles voortdurend onderzocht. En dus gesloopt. Ze daarvoor straffen is het ontkennen van hun aard en heeft dus geen enkele zin. Daar hou je alleen maar gefrustreerde minivarkentjes aan over.
Zie bijten – neus

ONGEDULDIG

Met ongeduld kom je nergens met minivarkens. Begin niet aan minivarkens als je een ongeduldige natuur hebt. Of train jezelf in geduld en hou dat vol. Het loont. Minivarkens blijven je die spiegel wel voorhouden en dat is maar goed ook.

ONRAAD

Een minivarkentje hou je niet voor de gek. Ze hebben altijd alles meteen in de gaten. Als ze onraad ruiken of ergens plotseling van schrikken Bijvoorbeeld van een onverwacht geluid of iemand die plotseling de hoek komt. Ze kunnen van het ene op het andere moment bevriezen en er een fractie later als een ongeleid projectiel blaffend vandoor vliegen.
Zie geluid

ONTEVREDEN

Een ontevreden minivarken herken je aan het gemierk. Dat gezeur en gejengel is altijd op mensen gericht. Minivarkens die met elkaar leven, zul je dat nooit horen doen. Als dat niet het beste bewijs is dat varkens sociale groepsdieren zijn en niet solitair bij mensen in huis horen te leven?
Zie groepsdier

ONTGROENEN

Studenten hebben iets met varkens. Een knor is een student die geen lid is van het corps. Menig minivarkentje werd aangeschaft en gebruikt in de ontgroeningstijd. Ze worden dronken gevoerd of erger. Ook worden minivarkentjes wel in studentenhuizen gehouden. Dat is een slecht idee. De varkentjes worden gevoerd met pizza, brood en chips. Tot de heren en dames studenen er genoeg van hebben en dan moet het minivarkentje weer vertrekken. Maar waarheen? –
Zie Bessie – Bokkie – Dumpie – LadyBoss – Maximiliaan – cadeaubig – studentenbig

ONTLASTING

De ontlasting van een nog jong minivakensbiggetje ziet er uit als een strengetje bolletjes. Als ze wat ouder worden, worden dat losse langwerpige drollen. Pas op met abrupt overgaan van het ene naar het andere voer. Neem je bijvoorbeeld een minivarkentje over, vraag dan altijd wat voer mee en geef dat de eerste dagen nog. Meng het dan met je eigen voer (van een ander merk bijvoorbeeld) totdat je daar helemaal op over kunt gaan. Bij diarree moet je meteen handelen Geef electrolyt of ORS (oral rehydration salt) of een oplossing van suiker, zout en water. Zeven eetlepels suiker en een eetlepel zout op een liter water. Voorzichtig regelmatig toedienen met een pipet, net zolang tot de diarree gestopt is. Bij ernstige en/of aanhoudende diarree altijd direct de dierenarts raadplegen.
Zie diarree – obstipatie

ONTMANNEN

Ontmannen is een ander woord voor castratie.
Zie Dafne Westerhof – castratie – narcose

ONTMOEDIGEN

Mensen die roepen dat ze ‘ook zo’n schattig minibiggetje willen hebben’, moeten ontmoedigd worden. Een biggetje is geen speelgoed, maar het babydier van een minivarken, een dier met een complexe persoonlijkheid, dat alleen onder strikte voorwaarden goed gehouden kan worden.
Zie impulsaankoop

ONTSMETTEN

Zie betadine – vertagil

ONTWIKKELING – 1

Een microbiggetje blijft geen schattige baby maar ontwikkelt zich tot een volwassen minivarken met een groot ego. Fascinerende dieren en boeiend om ze in al hun levensfasen te kunnen volgen.
Zie ego

ONTWIKKELING – 2

Als mens maak je ook een ontwikkeling door. Als kind wil je misschien dolgraag een microbiggetje. Maar op een gegeven moment raak je in de pubertijd en wil je achter de jongens of meiden aan. Of je gaat scheiden, krijgt ander werk in een andere plaats. Past je inmiddels groot geworden minivarken dan nog steeds in je leven?
Zie bieden

ONTWORMEN

Tweemaal per jaar ontwormen met een pasta op basis van de werkzame stof Ivermectine. Werkt tegen wormen én, indien hoog genoeg gedoseerd, ook tegen schurft (raadpleeg je dierenarts). De pasta geef je op een stukje brood met pindakaas. Kies twee vaste tijdstippen die je makkelijk kunt onthouden. Bijvoorbeeld altijd op Koningsdag en Dierendag. Ga niet zelf lopen prutsen met injectiespuitjes die je van de fokker meegekregen (lees: gekocht) hebt. Gooi ze weg. Als je per se wilt ontwormen via een injectie vraag dan de dierenarts.
Zie injecteren – ivermectine – pindakaas

ONVERWACHT

Minivarkens houden van rust en regelmatig. Ze hebben een hekel aan verandering en drukte om zich heen en alles wat onverwacht is. Abrupte bewegingen, sjorrende kinderen, onverwachte geluiden etc.
Zie kinderen – onraad

OOGLIFT

Zie make-over

OORMERKEN

Over oormerken gesproken. In 2002 kwam de AID op Het Beloofde Varkensland om te controleren of de varkens, koeien en schapen van Familie Bofkont waren ge-oormerkt. Dat waren ze niet. Als gewetensbezwaarde oormerkweigeraar had ik wel een alternatief systeem ontworpen. Van ieder dier een portretfoto gemaakt op A4 formaat. In de oren van de foto prijkten de officiële oormerken. Verder een identificatiekaart van iedere bofkont met daarop alle bijzonderheden over afkomst, ras etc. De AID vond het erg creatief en verzorgd, maar gaf toch een waarschuwing. Na zes maanden moesten de bofkonten ge-oormerkt zijn, anders zou er proces verbaal volgen. Dat kwam er omdat ik wilde dat de rechter een uitspraak zou doen over dieren die nooit in het voedeselcircuit terecht zouden komen. Het werd een rechtszaak met Gerard Spong als raadsman van Familie Bofkont. Er volgde algehele vrijspraak. Nooit eerder vertoond. Peter Klaver heeft vervolgens alle bofkonten gechipt en we hebben ze aangemeld bij de Nederlandse Databank voor Gezelschapsdieren. Maar het Ministerie van Landbouw ging in Hoger Beroep. Uitspraak in 2006: de koeien algehele vrijspraak en voor de varkens en schapen strafbaar maar er volgt geen straf of maatregel. Cassatie leverde verder niks meer op. Er is dus jurisprudentie.
Zie chippen – Gerard Spong

OPAATJE

Een heel erg oud besje, dit keer. Ze woont op een terrein naast het spoor in Amsterdam West bij dierenopvang De Zwaan. Maar niet voor lang meer, want de oprichter is overleden en de opvang houdt op te bestaan. Voor alle dieren is inmiddels een ander adres gevonden. De wasbeertjes gaan naar stichting Aap en voor Miep, de ezel, is ook al een nieuwe plek gevonden. Maar niemand wil het stokoude varkentje hebben. De beheerder vertelt dat iemand het wel wil komen doodschieten. Hij zou dat heel erg vinden. Maar er is geen tijd meer, de stichting gaat deze week definitief de deuren sluiten. Jaren terug, toen ik me tijdens de boerenschool overal aan het oriënteren was, ben ik wel eens bij deze dierenopvang geweest. Pieter, de oprichter, vertelde dat hij begonnen was met vogels, maar dat er steeds meer andere dieren bij kwamen. ‘Slangen, wasberen, zelfs een wolf. De mensen doen maar’, zei hij. ‘En dan willen ze er weer vanaf.’ Nu ik hoor dat er door zijn overlijden een varkentje tussen de wal en het schip dreigt te raken, vind ik dat ik niet achter kan blijven. Het is al erg genoeg dat de dieren het zonder Pieter moeten stellen. Maar hoe moet dit oudje vervoerd worden? Meer dan wat schuifelen zit er niet in. D. maakt een kar op maat met hoge wanden en lage wielen. Zo kunnen we haar voorzichtig op weg helpen. De kar kan dan met oudje en al over de loopplank het rietbusje in gerold worden. Slimme oplossing. Het oude besje heeft enorme vetkwabben om haar luchtwegen. Raspend en gierend komt ze voetje voor voetje vooruit. Ze gebruikt daarbij alle registers, zoals alleen varkens dat kunnen. Van het hoge piepen van een muis naar het diepe blaffen van een hond. Hoe heet ze? De beheerder weet het niet. Dat wordt dus voorlopig de Zangeres zonder Naam. En ze staat ook meteen in de schijnwerpers. Haarverhuizing wordt aflevering 10 van de Familie Bofkont Soap. De volgende dag barst de Zangeres van de spierpijn. De operadiva komt bij achter de geraniums in haar bejaardenwoning met een balkonnetje op het zuiden. Grote opwinding door haar komst bij Familie Bofkont. Vooral Aagje en Miss Universe zijn niet bij haar weg te slaan. Een maand later komt P. om een extreme make-over te bespreken. De veel te dikke Zangeres is inmiddels flink afgevallen en het loshangende buikvel zal ergens heen moeten, anders gaat ze op haar eigen huid staan en dat is erg pijnlijk. P. heeft al eerder een zogenaamde tepellift bij een afgevallen hangbuikzwijn tot een succes gemaakt. En een ooglid-correctie zou ook niet zo gek zijn, want door al die plooien rond haar ogen ziet De Zangeres bijna niets meer. We nemen de mogelijkheden door. Het zal een zware operatie gaan worden. Zal dit omaatje dit nog wel aan kunnen op haar oude dag? En terwijl we nog wat om haar heen lopen, zie ik iets onduidelijks aan haar achterkant. ‘Wat is dat?’ wijs ik. P. bukt en voelt. ‘Oh, dat is ook nog wat van dat loshangende vel.’ Hij voelt nog eens en kijkt mij dan verbouwereerd aan. ‘Hou je vast. Wat denk je? De Zangeres is een Zanger!’ En ineens snap ik ook waarom Aagje en Miss Universe steeds bij ‘haar’ rondhingen. We gieren het uit. Maar ik moet even helemaal omschakelen.

OPBAREN

Je overleden minivarkentje opbaren met bloemen en vruchten is vormgeven aan het afscheid en helpt bij het verwerkingproces.
Zie begrafenis – dood

OPDRINGEN

Sommige mensen kunnen hun minivarkentjes geen moment met rust laten. Ze voortdurend roepen en aanraken is niet goed. De dieren raken uit hun concentratie. Gun ze hun privacy. Af en toe wat qualitytime is voldoende. Doe dan ook niks anders. Aai ze bijvoorbeeld eens een tijdje met je volle aandacht. Maar dring je niet voortdurend in hun leven op. Ze raken uit hun doen, geïrriteerd en voelen zich opgejaagd.
Zie aandacht

OPERATIE

Zie castratie – narcose

OPJAGEN

Minivarkens kunnen zich door het minste geringste opgejaagd voelen. Loop altijd rustig in een letterlijk grote boog om ze heen en ga zeker niet achter ze lopen.
Zie rennen

OPNEMEN

Zie adoptie – optillen

OPROEP

Zie fokkers

OPVANG

Sinds 1997 hebben we noodgewongen 45 (gedumpte) minivarkens opgevangen. Hoewel Het Beloofde Varkensland is opgericht om consumptievarkens (en koeien) een gezicht te geven, konden we onze ogen niet sluiten voor minivarkensleed. Maar Het Beloofde Varkensland heeft nu een opnamestop.

DIERENBESCHERMING
Voor het oplossen van minivarkensproblemen zoals dumpen en opvang moet je zijn bij de Dierenbescherming. Succes!

Contactpersoon: Niels Dorland
niels.dorland@dierenbescherming.nl
T 088 81 13 261
Zie asiel

OPVOEDEN – 1

Het is een groot misverstand om minivarkens te willen opvoeden. Een minivarken is geen hond die je kunt opvoeden tot gehoorzaamheid. Varkens zijn autonome beesten met een sterke wil. Waarom zou je hun eigenheid van ze willen afpakken? Laat ze zijn wie ze zijn. Dat is hun goed recht, want dat is de aard van het beestje. En laat dat nou net ook hun charme zijn. Minivarkens zijn dus om die reden al per definitie ongeschikt voor in huis. Minivarkentjes zijn ruige dieren die niet in huis kunnen aarden. Zij voeden elkaar op. Nooit een minibiggetje door de lucht zien vliegen na een corrigerende tik van de moeder? Ook volwassen varkens blijven elkaar opvoeden.
Zie knuffel – kunstjes leren – trainen

OPVOEDEN – 2

Het zijn de báásjes van minivarkens die opgevoed moeten worden. Zij moeten van alles afleren om verstandige en liefdevolle baasjes van minivarkens te worden. Ik las een interview met een professionele hondentrainer, die er uiteindelijk mee gestopt was. Met die honden was niks mis. Het waren de baasjes. Onverbeterlijk. Niet op te voeden.
Zie aandacht – aaien – kunstjes – trainen – wandelen

OPTILLEN

Nog zo’n misverstand. Minivarkens even optillen zoals een kitten of een puppie. Vergeet het maar. Ze worden er panisch van en schreeuwen moord en brand, net zolang tot ze weer grond onder de voeten voelen. Varkens zijn gronddieren. Die hebben niks in de lucht te zoeken. En Mannetje Bromsnor dan in mijn armen op de foto bij zijn stukje? Klopt. Daar ging ook heel wat aan vooraf. Geduld, tijd, tactiek en optiltechniek. Maar nu beschouw ik dat toch als een beginnersfout. Ik zou het nu ook nooit meer doen.
Zie hoogtevrees – prooidier

OREN – 1

Elk varken heeft waanzinnig goede oren. Op Het Beloofde Varkensland worden de varkens ‘s ochtends vroeg al wakker zodra ik mijn ogen opendoe in het voorhuis. Ha! Eten! En dan slaan ze op tilt. Een vallend graankorreltje horen ze. Een krakend takje in het bos. Een dichtgslagen autoportier en ze weten wie er aankomt.

OREN – 2

Als een minivarkentje zich niet lekker voelt, controleer dan de oren. Voelen die koud aan, dan is het verstandig om het beestje te temperaturen. Vechtende minivarkens bijten elkaar tot bloedens in de oren. Het oor kan daarbij behoorlijk inscheuren. Van de pijn gaan ze dan met het kopje schudden. Geef ze meteen ibuprofen tegen de pijn en dat werkt ook ontstekingsremmend. Wacht tot het bloed goed is opgedroogd (meestal een dag later) en behandel het oortje dan voorzichtig met betadine. Daarna smeer je er Vertargil op (groene leem wondzalf).
Zie betadine – gehoor – ibuprofen – temperaturen – zintuigen

OUD

Oude minivarkens vragen steeds meer zorg.
Zie leeftijd – Miss Universe

OUDE KRANTEN

Met een stapel oude kranten doe je (mini)varkentjes een groot plezier. Kunnen ze lekker uit elkaar rausen. Daar is geen duur, ingewikkeld speelgoed voor nodig.

OUDE MANNETJESHUIS

Speciaal huisje op Het Beloofde Varkensland voor de echt oude dag van de minivarkens. Eerst aanleunwoning, dan beschermde aanleunwoning en uiteindelijk hospice.
Zie aanleuningwoning – Billie Bofkont – Mannetje Bromsnor – Miss Universe – Theo

OUDERDOM

Net als bij mensen. De een wordt er chagrijnig van, de ander blijft er van maken wat er kan. Minivarkens zijn gebaat bij mensen met een positieve inslag. Samen oud worden met je (mini)varkens is leuk, dat kan ik uit eigen ervaring vertellen, maar zij blijven wel afhankelijk van jouw spirit. Hou de kwaliteit van hun leven goed in de gaten. Van artrose moet je een punt maken. Iedere dag medicatie. Kwestie van volhouden. Worden ze kribbiger met de jaren, laat ze. Ontzie ze waar mogelijk en zorg dat het ze aan niks ontbreekt. Geniet van wie en hoe ze zijn want ook bij kribbige varkens schijnt af en toe de zon. Willen ze zomaar ineens op hun rug gekrabd worden. En dan weet je weer waar je het allemaal voor doet.
Zie artrose – lopen – Mannetje Bromsnor – pindakaas

OUDER WORDEN

Ouder wordende minivarkens vragen een aangepaste verzorging. Let op hun motoriek. Gaan ze strammer lopen? Begin dan met de permanente behandeling tegen atrose. Zorg dat ze rustig wonen met veel privacy. Pas het volume van je stem aan. Maak het ze naar de zin met een lekker vers strobed. En als ze zo oud zijn dat ze nauwelijks meer van hun plek afkomen, geef ze dan dagelijks een appeltje. Een massagebeurtje. Krijgen ze last van hun gebit? Dan kun je zien en ruiken, vraag dan de dierenarts om onder narcose hun tanden en kiezen na te kijken en te behandelen. Kunnen meteen de hoefjes weer even gedaan worden. Zijn er tanden en/of kiezen getrokken? Geef ze een paar dagen nog ibuprofen tegen de napijn. En verwen ze maar met appelmoes. Die extra suiker maakt niks meer uit op die leeftijd. Verwen ze maar zolang het nog kan. En geef die oudjes een permanente warmtelamp. Ze zullen je er dankbaar voor zijn.
Zie artrose – lopen – pindakaas – stram – tanden – warmtelamp

OVERGAVE

Er is geen dier dat zich zo kan overgeven als het minivarken. Als ze zich tijdens het aaien om laten vallen, beantwoordt die overgave dan met dezelfde concentratie. Daar knap jezelf ook van op.
Zie aaien – massage – zen

OVERLEVEN

Een gedumpt minivarkentje dat in de zomer gedumpt wordt in een bos, zal zichzelf wel in leven kunnen houden. Als er een maïsveld in de buurt is, zitten ze goed. In de winter kunnen ze zichzelf niet meer redden. Maar voor die tijd is er meestal allang ingegrepen door een boswachter of oplettende wandelaars. Tot zo’n 10 jaar geleden werden gedumpte minivarkens doodgeschoten. Beleid van de overheid. Tegenwoordig zal een boswachter eerst nog andere mogelijkheden onderzoeken. Soms gaat dat niet. Op vrijdag 5 februari 2016 werden er vijf minivarkentjes gedumpt in Hoenderloo. Twee werden afgeschoten door Staatsbosbeheer omdat zij zich niet lieten vangen.
Zie boswachter – dumpen – vrije natuur

© Dafne Westerhof/Het Beloofde Varkensland